بادبند یا مهاربند سیستمی است که از چندین عضو تشکیل می ‌شود و همه اعضا در جهت استحکام و پایداری سازه برای جلوگیری از آسیب ‌های ناشی از نیروهای افقی مانند زلزله کار می‌ کنند. این بادبندها به‌ خصوص در سازه‌ های فولادی از مهم ‌ترین قسمت‌ های پروژه محسوب می ‌شوند، زیرا یکی از بخش‌ های مهم در مقاوم‌ سازی سازه هستند. در واقع هر ساختمان یا سازه ‌ای که ساخته می ‌شود علاوه بر بارهای خود سازه با هر ابعاد و اندازه ‌ای که باشد باید بتواند نیروهای جانبی خارجی احتمالی را نیز تحمل کند. بادبند در این شرایط از فروپاشی کل سازه جلوگیری خواهد کرد.

انواع بادبند

برای تثبیت سازه‌ها در برابر نیروهای افقی دو سیستم مهاربندی به نام‌های مهاربندی عمودی و مهاربندی افقی وجود دارد.

مهاربند قائم:

مهاربندی که بین ستون‌ها در صفحه عمودی قرار گرفته است تا مسیر بار را برای انتقال نیروهای افقی به زمین ایجاد کند. بیشتر ساختمان‌های فلزی جهت ایجاد مقاومت در برابر پیچ خوردگی در مورد یک محور عمودی نیاز به مهار افقی دارند.

مهاربند افقی:

مهاربندی در هر طبقه مسیری را برای انتقال بار نیروهای افقی به مهاربند عمودی ایجاد می‌کند. هر طبقه برای ایجاد مقاومت نیاز به مهار افقی دارد. همچنین بام هم ممکن است به مهاربند احتیاج داشته باشد.

بادبند مورب منفرد:

به این سیستم خرپا یا مثلث نیز گفته می‌شود. بادبند مورب تکی با قرارگیری یک عضو به صورت مورب در داخل قاب، در برابر تنش و نیروهای جانبی مقاومت می‌کند.

بادبند ضربدری:

همچنین به عنوان مهاربندی X نیز شناخته می‌شود. از نظر ظاهری دارای دو عضو مورب هستند که در محل تلاقی تیر و ستون تشکیل یک ضربدر را می‌دهند. مقاومت مهار فقط به مقاومت در برابر تنش نیاز دارد، زیرا یک بادبند برای مقاومت در برابر نیروهای افقی در یک قاب بسته به جهت بار عمل می‌کند. کابل‌های فولادی یا تیرآهن های ناودانی یا نبشی اغلب برای این مهاربندی استفاده می‌شوند. این روش فضای موجود در داخل نما یا دهانه را محدود می‌کند و باعث می‌شود بیشترین خمش تیرها در کف ایجاد شود.

بادبند وی شکل (V):

دو عضو مورب است که از دو گوشه بالای یک عضو افقی کشیده شده‌اند و در میانه تیر تحتانی; شکل V را ایجاد می‎‌کند. بابدبند هشتی شکل (8) نیز نوع معکوس این مهاربند; است. به محض رسیدن هر دو عضو به ظرفیت مقاومت; بار وارده باید از طریق نیروی خمشی تیر افقی دفع شود.

بادبند کا شکل (K):

دو عضو مورب به جای اتصل به مهم تلاقی تیر و ستون; در میانه ستون به یکدیگر متصل می‌شوند. این بادبند انعطاف‌پذیری; بیشتری را برای دهانه‌ها ایجاد می‌کنند (از نظر قرار دادن پنجره) و تیر افقی; با این نوع مهاربند نیروی خمشی کمتری; را تحمل می‌کنند. با این حال، بادبند K گزینه خوبی برای مناطق لرزه‌ای; فعال نیست، زیرا پتانسیل خرابی ستون نسبت به مدل‌های دیگر بیشتر است.

بادبند برون محور:

معمولاً در مناطق فعال لرزه‌ای استفاده می‌شود. این بادبند; از دو عضو مورب تشکیل شده است که به جای اتصال; به محل تلاقی تیر و ستون، در یک نقطه مرکزی; با فاصله‌ای نسبت به یکدیگر، به تیر بالا متصل می‌شوند. فاصله بین دو این عضو; انرژی حاصل از فعالیت لرزه‌ای را از طریق تغییر شکل پلاستیک جذب می‌کند.

الزامات اجرایی و طراحی بادبند چیست؟

در ساختمان‌های کوتاه (حداکثر هشت طبقه یا با ارتفاع کمتر از 30 متر) می‌توان; قاب‌های مهاربندی شده را برای تحمل 100 درصد بار جانبی طراحی کرد.
در ساختمان‌های بلند (حداقل 15 طبقه یا با ارتفاع بیشتر از 50 متر); قاب‌های مهاربندی شده توانایی تحمل; تمام نیروهای جانبی ناشی از زلزله را نخواهند داشت. در این حالت; استفاده از قاب‌های ویژه یا سیستم دوگانه الزامی است.

ضریب رفتار ساختمان در صورت استفاده از مهاربندی; برون محور فولادی برابر با 7 و ارتفاع مجاز ساختمان برابر با 50 متر است.
ضریب رفتار ساختمان در صورت استفاده از مهاربندی; هم محور فولادی برابر با 6 و ارتفاع مجاز ساختمان برابر با 50 متر است.
ضریب رفتار ساختمان در صورت استفاده از قاب خمشی فولادی ویژه; به همراه مهاربندی برون محور فولادی برابر با 10 و ارتفاع مجاز ساختمان برابر با 150 متر است.
حداقل سطح مقطع میلگرد مورد استفاده برای بادبند ضربدری تیرآهن‌های سقف برابر با سطح مقطع میلگرد 14 است.
استفاده از بادبند K شکل فقط در ساختمان‌های یک و دو طبقه مجاز است.
در بادبند ۸ یا شورون، تیر افقی باید قادر به تحمل بارهای قائم در حد فاصل دو ستون باشد.

جمع بندی

بانک اطلاعاتی ساختمان شرکت آرتا پارسیان با فراهم کردن اطلاعات ساختمان‌های در حال ساخت کشوری مجموعه‌ای را ایجاد کرده است که می‌تواند درزمینهٔ بازاریابی و فروش، اطلاعات موردنیاز را در اختیارتان قرارمی دهد. مجموعه اطلاعاتی شامل کلیه پروژه‌هایی مانند پروژه‌های در حال ساخت تهران، پروژه‌های در حال ساخت مشهد، پروژه‌های در حال ساخت اصفهان،  و دیگر استان‌ها با ذکر آدرس پروژه و مرحله ساخت در اختیار کاربران قرار می‌گیرند .